30 Listopada 2020
Wiedzieliście, że metan ulatniający się z kopalń jest silniejszym czynnikiem wzrostu globalnego ocieplenia niż lotnictwo i transport morski razem wzięte? Jeszcze do niedawna temat metanu kopalnianego często pozostawał niedostrzeżony. Dzięki Komisji Europejskiej, która planuje zdecydowane ograniczenie emisji tego gazu, problem wreszcie jest traktowany z należytą uwagą. Poniższy raport uchyla rąbka brudnej tajemnicy branży węglowej.
Przeanalizowaliśmy dane o europejskich emisjach metanu zgłoszone do UNFCCC w 2018 r. oraz dane o emisjach z poszczególnych polskich kopalni. W efekcie przedstawiamy sześć proponowanych rozwiązań, które naszym zdaniem pomogłyby zmniejszyć emisje metanu z polskich kopalń węgla.
Zachęcamy do eksploracji: Analiza danych UE – Analiza danych z poszczególnych polskich kopalni – Proponowane rozwiązania
Analiza danych UE
70% wycieków metanu z czynnych kopalń węgla w Europie miało miejsce w Polsce.
Większość wycieków metanu kopalnianego w Polsce miała miejsce w czynnych głębinowych kopalniach węgla (89%).
Reszta pochodziła z kopalń odkrywkowych oraz z kopalń, w których zakończono wydobycie (chociaż w tym drugim przypadku wskaźnik wycieku może być niedoszacowany).
Wycieki metanu z kopalń węgla w Polsce miały większy wpływ na klimat niż emisje z Elektrowni Bełchatów.
659 kiloton metanu wyemitowanych przez kopalnie węgla w Polsce odpowiada 56,7 milionom ton dwutlenku węgla. To więcej niż emisje CO2 z Elektrowni Bełchatów, które w 2018 r. wyniosły 38,3 milionów ton. Powyższe obliczenia dotyczą szybko występujących skutków działania metanu w horyzoncie 20 lat, gdzie 1 tona metanu odpowiada 86 tonom CO2. Nawet jeśli analizujemy skutki działania metanu na przestrzeni 100 lat, a jego potencjał cieplarniany obniża się do równowartości 34 ton CO2, wpływ polskiego metanu kopalnianego na klimat wyniósłby 22,4 miliony ton CO2. W poniższym raporcie przeliczamy metan na jego równowartość w CO2 z uwzględnieniem silnego potencjału cieplarnianego tego gazu, wykorzystując 20-letni przelicznik równy 86.
Analiza danych z poszczególnych polskich kopalni
Za 90% wycieków metanu z czynnych kopalń węgla kamiennego w Polsce odpowiadały dwie polskie spółki.
JSW za 50% (231 kt z 462 kt), a PGG za 40% (186 kt). JSW wydobywa przede wszystkim węgiel koksowy na potrzeby przemysłu stalowego, a PGG głównie węgiel energetyczny wykorzystywany w produkcji energii elektrycznej.
Wycieki metanu zwiększają ślad klimatyczny węgla kamiennego w Polsce na klimat średnio o 23%.
Wycieki metanu zwiększają emisje w całym cyklu życia węgla JSW o 51% – czyli o ponad połowę – a węgla PGG o 22%. Dzieje się tak mimo tego, że 43% węgla kamiennego w Polsce jest wydobywane praktycznie bez emisji metanu.
Największym emitentem metanu kopalnianego w Polsce, a także w całej Europie, jest kopalnia głębinowa JSW Budryk.
W 2018 r. wyemitowała ona 93 kilotony metanu, co odpowiada 8 milionom ton CO2. Wycieki metanu zwiększają ślad klimatyczny węgla z Budryka w całym cyklu życia ponad dwukrotnie – o 107%.
Wycieki metanu w dwóch kopalniach PGG zwiększają ślad klimatyczny w cyklu życia wydobywanego w nich węgla o ponad 50%.
Chodzi o kopalnie Mysłowice-Wesoła i Sośnica. Wyemitowany przez nie metan zwiększył emisje w cyklu życia odpowiednio o 73% i 52%, przy założeniu przelicznika skutków metanu w horyzoncie 20 lat.
Źródłem 16% wycieków metanu jest metan, który został już ujęty.
Metan ze stacji odmetanowania mógłby być z powodzeniem spalany w pochodni gazowej, aby ograniczyć jego wpływ na środowisko, albo zwyczajnie sprzedany. Wartość tego gazu w 2018 r. wyniosła 110 mln PLN.
“Polskie kopalnie, jako największy emitent metanu kopalnianego w Europie, wymagają pilnej interwencji. Brak regulacji jest rażący – obecnie firmy ulatniają metan nawet po jego przechwyceniu. To jest absurdalne. JSW musi stanąć na wysokości zadania i przyspieszyć realizację planu pełnej redukcji emisji metanu, a PGG priorytetowo potraktować zamknięcie swoich największych emitentów metanu. Istnieją również interesujące możliwości zainwestowania pieniędzy unijnych w celu ograniczenia wycieku metanu z zamkniętych kopalni węgla, zachowując niektóre miejsca pracy w regionach górniczych.”
Proponowane rozwiązania
#1
JSW powinna przyspieszyć plany ograniczenia emisji metanu.
#2
PGG powinna priorytetowo potraktować zamknięcie swoich dwóch kopalń emitujących relatywnie najwięcej metanu
#3
Natychmiastowy zakaz uwalniania ujętego metanu do atmosfery.
#4
Wykorzystanie Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji do ograniczenia wycieków z nieczynnych kopalń.
#5
Strategia Komisji Europejskiej dotycząca metanu powinna uwzględniać metan kopalniany.
#6
System handlu uprawnieniami do emisji powinien od 2030 r. uwzględniać metan.
“Wpływ węgla na klimat nie polega tylko na spalaniu samego węgla: podobnie jak ropa i gaz, węgiel ma również problem z wyciekami metanu. To wspólny problem krajów górniczych, również Chin i Rosji. Mamy nadzieję, że Polska zostanie liderem w rozwoju technologii i wdrażania rozwiązań, które pomogą szybko zmniejszyć wycieki metanu kopalnianego w kraju i za granicą. Wzywamy również UE aby w swojej strategii metanowej przyjęła środki w celu szybkiego ograniczenia wycieku metanu z kopalń w Europie, a także z zagranicy – zwłaszcza w odniesieniu do węgla wydobywanego na potrzeby hutnictwa, który będzie wolniej się wycofywać.”
Ember to niezależny ośrodek analityczny non-profit zajmujący się energetyką i klimatem. Otrzymujemy finansowanie z European Climate Foundation i innych organizacji filantropijnych.
W razie pytań prosimy o kontakt mailowy z Małgorzatą Kasprzak: malgorzata@ember-climate.org
Raport został opublikowany na podstawie licencji Creative Commons ShareAlike Attribution License (CC BY-SA 4.0). Zachęcamy do udostępniania raportu i powoływania się na wyniki w nim zawarte. Prosimy jednak o podawanie nazwisk autorów i tytułu. Informujemy, że udostępniając ten materiał oraz powołując się na niego zobowiązują się Państwo do zachowania warunków wyżej wspomnianej licencji.
Projekt raportu: Wilf Lytton. Projekt graficzny okładki został wykonany przez Leonardo Barreto używając zdjęć z iStock.com/JanMiko and Lms_lms
NEW REPORT 🇵🇱 #Methane: Poland's Second Bełchatów
Poland was responsible for 70% of Europe’s #coal mine methane leakages.
The climate impact of this methane is greater than Bełchatów power plant, the EU’s biggest polluter.https://t.co/an7tssFy2t pic.twitter.com/agjSolf8jW
— Ember (@EmberClimate) November 30, 2020