Drugi Bełchatów

Metan kopalniany w Polsce

Małgorzata Kasprzak

Senior Electricity Analyst

30 November 2020| 4 min. czytania

Dostępne w:  English

O

Wiedzieliście, że metan ulatniający się z kopalń jest silniejszym czynnikiem wzrostu globalnego ocieplenia niż lotnictwo i transport morski razem wzięte? Jeszcze do niedawna temat metanu kopalnianego często pozostawał niedostrzeżony. Dzięki Komisji Europejskiej, która planuje zdecydowane ograniczenie emisji tego gazu, problem wreszcie jest traktowany z należytą uwagą. Poniższy raport uchyla rąbka brudnej tajemnicy branży węglowej. 

Przeanalizowaliśmy dane o europejskich emisjach metanu zgłoszone do UNFCCC w 2018 r. oraz dane o emisjach z poszczególnych polskich kopalni. W efekcie przedstawiamy sześć proponowanych rozwiązań, które naszym zdaniem pomogłyby zmniejszyć emisje metanu z polskich kopalń węgla.

Analiza danych UE

70% wycieków metanu z czynnych kopalń węgla w Europie miało miejsce w Polsce.

Większość wycieków metanu kopalnianego w Polsce miała miejsce w czynnych głębinowych kopalniach węgla (89%).

Reszta pochodziła z kopalń odkrywkowych oraz z kopalń, w których zakończono wydobycie (chociaż w tym drugim przypadku wskaźnik wycieku może być niedoszacowany).

Wycieki metanu z kopalń węgla w Polsce miały większy wpływ na klimat niż emisje z Elektrowni Bełchatów.

659 kiloton metanu wyemitowanych przez kopalnie węgla w Polsce odpowiada 56,7 milionom ton dwutlenku węgla. To więcej niż emisje CO2 z Elektrowni Bełchatów, które w 2018 r. wyniosły 38,3 milionów ton. Powyższe obliczenia dotyczą szybko występujących skutków działania metanu w horyzoncie 20 lat, gdzie 1 tona metanu odpowiada 86 tonom CO2. Nawet jeśli analizujemy skutki działania metanu na przestrzeni 100 lat, a jego potencjał cieplarniany obniża się do równowartości 34 ton CO2, wpływ polskiego metanu kopalnianego na klimat wyniósłby 22,4 miliony ton CO2. W poniższym raporcie przeliczamy metan na jego równowartość w CO2 z uwzględnieniem silnego potencjału cieplarnianego tego gazu, wykorzystując 20-letni przelicznik równy 86.

Analiza danych z poszczególnych polskich kopalni

Za 90% wycieków metanu z czynnych kopalń węgla kamiennego w Polsce odpowiadały dwie polskie spółki.

JSW za 50% (231 kt z 462 kt), a PGG za 40% (186 kt). JSW wydobywa przede wszystkim węgiel koksowy na potrzeby przemysłu stalowego, a PGG głównie węgiel energetyczny wykorzystywany w produkcji energii elektrycznej.

Wycieki metanu zwiększają ślad klimatyczny węgla kamiennego w Polsce na klimat średnio o 23%.

Wycieki metanu zwiększają emisje w całym cyklu życia węgla JSW o 51% – czyli o ponad połowę – a węgla PGG o 22%. Dzieje się tak mimo tego, że 43% węgla kamiennego w Polsce jest wydobywane praktycznie bez emisji metanu.

Największym emitentem metanu kopalnianego w Polsce, a także w całej Europie, jest kopalnia głębinowa JSW Budryk.

W 2018 r. wyemitowała ona 93 kilotony metanu, co odpowiada 8 milionom ton CO2. Wycieki metanu zwiększają ślad klimatyczny węgla z Budryka w całym cyklu życia ponad dwukrotnie – o 107%.

Wycieki metanu w dwóch kopalniach PGG zwiększają ślad klimatyczny w cyklu życia wydobywanego w nich węgla o ponad 50%.

Chodzi o kopalnie Mysłowice-Wesoła i Sośnica. Wyemitowany przez nie metan zwiększył emisje w cyklu życia odpowiednio o 73% i 52%, przy założeniu przelicznika skutków metanu w horyzoncie 20 lat.

Źródłem 16% wycieków metanu jest metan, który został już ujęty.

Metan ze stacji odmetanowania mógłby być  z powodzeniem spalany w pochodni gazowej, aby ograniczyć jego wpływ na środowisko, albo zwyczajnie sprzedany. Wartość tego gazu w 2018 r. wyniosła 110 mln PLN.

Polskie kopalnie, jako największy emitent metanu kopalnianego w Europie, wymagają pilnej interwencji. Brak regulacji jest rażący – obecnie firmy ulatniają metan nawet po jego przechwyceniu. To jest absurdalne. JSW musi stanąć na wysokości zadania i przyspieszyć realizację planu pełnej redukcji emisji metanu, a PGG priorytetowo potraktować zamknięcie swoich największych emitentów metanu. Istnieją również interesujące możliwości zainwestowania pieniędzy unijnych w celu ograniczenia wycieku metanu z zamkniętych kopalni węgla, zachowując niektóre miejsca pracy w regionach górniczych.

Małgorzata Kasprzak Młodszy Analityk ds. Badań, Ember

Wnioski

Solutions

There are six solutions that we believe will help to reduce Polish coal mine
methane emissions:

  1.  JSW needs to accelerate its plans to cut methane.
  2.  PGG needs to prioritise closure of its two most methane-intensive mines.
  3.  Ban release of captured methane with immediate effect.
  4.  Use the Just Transition mechanism to fund sealing legacy abandoned mines.
  5.  The European Commission’s methane strategy should legislate for coal mine methane.
  6.  The Emissions Trading Scheme should include methane from 2030.

Materiały Pomocnicze