Jesteśmy w tym razem

Dr Paweł Czyżak

Senior Energy & Climate Data Analyst

Harriet Fox

Energy & Climate Data Analyst

14 May 2023 | 2 min. czytania

Dostępne w:  English

Najważniejsze informacje

-29%

Dodatkowe moce wiatrowe i słoneczne obniżą ceny energii w Europie Środkowo-Wschodniej o 29%

200 GW

Kraje regionu CEE mogą osiągnąć 200 GW mocy elektrowni wiatrowych i słonecznych do 2030 roku

100 GW

Współpraca regionalna może otworzyć ponad 100 GW potencjału morskiej energii wiatrowej

O

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej mogłyby zwiększyć bezpieczeństwo i obniżyć ceny energii elektrycznej poprzez współpracę regionalną oraz rozwój energii wiatrowej i słonecznej.

Podsumowanie

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej będą bardziej bezpieczne dzięki energii wiatrowej i słonecznej

Region powinien wyznaczyć ambitne cele dotyczące energii wiatrowej i słonecznej na 2030 r., aby obniżyć ceny energii elektrycznej i stać się bardziej konkurencyjnym.

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej (Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Chorwacja, Rumunia i Bułgaria) dokonały w ostatnich latach znacznych postępów w zakresie transformacji energetycznej. Region obejmuje około 20% ludności i terytorium UE, wytwarza 15% unijnego PKB i odpowiada za 17% zapotrzebowania na energię elektryczną, ale nadal funkcjonuje tu zaledwie 7% i 12% mocy wiatrowej i słonecznej UE. Obecne cele OZE w większości krajów Europy Środkowo-Wschodniej są znacznie poniżej średnich UE. To niepewne podejście do wdrażania energii wiatrowej i słonecznej, w połączeniu z utrzymującą się dużą zależnością od paliw kopalnych, stwarza obecnie zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego regionu, zwiększając koszty życia i zmniejszając konkurencyjność gospodarek.

Wyniki modelowania przeprowadzonego przez Ember pokazują, że bardziej ambitne podejście do odnawialnych źródeł energii przynosi duże korzyści. Jeśli kraje Europy Środkowo-Wschodniej wykorzystają swój potencjał wiatrowy i słoneczny, usuwając bariery we wdrażaniu OZE, hurtowe ceny energii w 2030 r. spadną o 29% w porównaniu ze scenariuszem wynikającym z obecnych warunków politycznych. Nie tylko zwiększyłoby to konkurencyjność regionu w Europie, ale także poprawiłoby bezpieczeństwo energetyczne.

W planowaniu energetycznym UE nadchodzą dwa ważne momenty: proces aktualizacji Krajowych Planów na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK), który ma się odbyć do połowy 2023 r., oraz włączenie rozdziałów REPowerEU do Krajowych Planów Odbudowy (KPO) w drugim kwartale 2023 r. Aby uzyskać dostęp do pełnych korzyści wynikających z taniej energii odnawialnej, kraje Europy Środkowo-Wschodniej powinny skorzystać z okazji i zaproponować ambitne ścieżki dekarbonizacji.

  • 01

    Dodatkowe moce wiatrowe i słoneczne obniżą ceny energii w Europie Środkowo-Wschodniej o 29%

    Poprzez bardziej ambitne tempo rozwoju energii wiatrowej i słonecznej, region Europy Środkowo-Wschodniej może obniżyć średnie hurtowe ceny energii elektrycznej o 29% w porównaniu ze scenariuszem wynikającym z obecnych ambicji politycznych. Region może również stać się samowystarczalny pod względem produkcji energii elektrycznej, eksportując 23,1 TWh energii elektrycznej w 2030 r., w porównaniu do importu 7,3 TWh w 2022 r. Jeśli region nie weźmie udziału w transformacji energetycznej Europy, straci konkurencyjność gospodarczą i uzależni się od importu energii elektrycznej.

  • 02

    Kraje Europy Środkowo-Wschodniej mogą uzyskać 200 GW mocy wiatrowej i słonecznej do 2030 roku

    Region Europy Środkowo-Wschodniej może uzyskać 130 GW energii słonecznej, 45 GW energii wiatrowej na lądzie i 20 GW energii wiatrowej na morzu do 2030 r., co stanowi sześciokrotny wzrost w stosunku do obecnej mocy zainstalowanej w wietrze i słońcu (35 GW) i prawie dwukrotnie więcej niż jest to możliwe przy obecnej polityce. Przy 200 GW mocy elektrowni wiatrowych i słonecznych region CEE może osiągnąć 63% udziału OZE w wytwarzaniu energii elektrycznej do 2030 r., w porównaniu z zaledwie 25% w 2022 r., co umożliwi osiągnięcie zerowych emisji netto unijnego systemu elektroenergetycznego do 2040 r.

  • 03

    Aby wykorzystać potencjał regionu, konieczna jest współpraca

    Tylko międzynarodowa współpraca może uwolnić ponad 100 GW potencjału morskiej energii wiatrowej regionu. Przyspieszenie istniejących i omawianych projektów połączeń transgranicznych pozwoli na lepszą integrację energii wiatrowej i słonecznej i obniży ceny energii.

  • 04

    Dostosowanie krajowych celów do polityki UE uruchamia 136 miliardów euro finansowania

    Ustanowienie celów w zakresie energii odnawialnej zgodnych z unijną polityką klimatyczną uruchomiłoby co najmniej 136 miliardów euro unijnego finansowania na transformację energetyczną Europy Środkowo-Wschodniej z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Funduszu Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Modernizacyjnego.

Ten raport pokazuje, co jest możliwe w Europie Środkowo-Wschodniej: dobrze prosperujący, połączony region zasilany energią wiatrową i słoneczną. Wiatr i słońce nie tylko przyniosą korzyści gospodarcze, ale są również absolutnie kluczowym narzędziem budowania bezpieczeństwa energetycznego, biorąc pod uwagę historię regionu i bliskie sąsiedztwo z Rosją.

dr Paweł Czyżak Starszy analityk ds. energii i klimatu, Ember

Raporty

Powiązane raporty
Zobacz wszystkie raporty
image Badania

PEP2040: postęp czy rozczarowanie?

Polska może podwoić ambicje dotyczące odnawialnych źródeł energii i zmniejszyć o połowę ekspansję gazową w swojej nadchodzącej strategii energetycznej PEP2040.

  • Europa
  • Gaz

06/02/2023

image Badania

Polska na gazie

Analiza przeprowadzona przez Ember ujawnia, że Polska planuje największą ekspansję gazu kopalnego w Europie i ryzykuje uzależnienie się od gazu.

  • Europa
  • Polska
  • Gaz

20/09/2021

image Komentarz

Polityka Energetyczna Polski do 2040 r.: rozczarowujący brak ambicji

Polityka Energetyczna Polski do 2040 r.: rozczarowujący brak ambicji

  • Europa
  • Polska
  • Gaz
  • Węgiel

15/03/2021